Przejdź do zawartości

Dziewięć Łuków

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dziewięć Łuków[1]

w zapisie hieroglificznym

T10
T10
T10
T10
T10
T10
T10
T10
T10
lub
T10
Z2ss Z2ss
Z2ss
Alabastrowy postument posągu faraona Nektanebo II
Sfinks Totmesa III leżący na Dziewięciu Łukach. Luwr

Dziewięć Łuków – hieroglificzne określenie wrogów starożytnego Egiptu.

Etymologia

[edytuj | edytuj kod]

Nazwa może wynikać z faktu używania łuków przez sąsiadów państwa faraonów lub też pochodzić od rytuału niszczenia (łamania) uzbrojenia pokonanych wrogów[2].

Określenie to nie odnosiło się do stałej grupy ludów, ale w zależności od okresu historycznego do różnych plemion i nacji rywalizujących w tym czasie z Egiptem. Zazwyczaj zaliczano do nich jednak „Nubijczyków” i „Azjatów”[3].

Przedstawienie

[edytuj | edytuj kod]

Dziewięć Łuków przedstawiano zazwyczaj jako dziewięć sztuk broni lub dziewięciu różniących się etnicznie jeńców, zazwyczaj przygniecionych stopami faraona. Tradycyjnie zdobiono nimi królewskie przedmioty tj.: sandały, stopnie, podstawy posągów w taki sposób, aby władca mógł je deptać[4].

Najstarsze przedstawienie pojawiło się w okresie Starego Państwa na podstawie posągu faraona Dżosera. Zwieńczone szakalem pojawiło się na pieczęci nekropolii Doliny Królów, zapewne z intencją symbolicznego odstraszenia grabieżców i wszelkiego zła, mogącego zakłócić spokój zmarłych[3]. Według niektórych, Dziewięć Łuków mogło mieć znaczenie magiczne, egzekracyjne (służące zaklinaniu) które praktykowano urzędowo[5].

Oprócz tego, znak Dziewięciu Łuków pojawiał się na najważniejszych egipskich inskrypcjach, przedstawiających najcięższe wojenne zmagania[6]. Na niektórych w sposób symboliczny przedstawiały faraonów jako obrońców Egiptu[7].

Pozostałe znaczenia

[edytuj | edytuj kod]

O wieloznaczności tego terminu i kłopotach jakie sprawia jego interpretacja, może świadczyć fakt, że początkowo, bezpośrednio po zjednoczeniu (w okresie predynastycznym) w połączeniu z ze znakiem rekhyt (ptak) Dziewięć Łuków odnosiło się również do podbitych prowincji Dolnego Egiptu[8]. Z czasem przybrało znaczenie opisujące dominia, tzn. że określano nim ziemie nad którymi panował faraon. W tym przypadku zaliczano do Dziewięciu Łuków także Dolny i Górny Egipt[9][10].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. P. Dickson: Dictionary of Middle Egyptian in Gardiner Classification Order. 2006, s. 229.
  2. Subdue the Nine Bows (the traditional enemies of Egypt). [w:] Ancient Egypt and Archaeology Web Site [on-line]. www.ancient-egypt.co.uk. [dostęp 2013-07-17]. (ang.).
  3. a b I. Shaw: The Oxford History of Ancient Egypt. Oksford: Oxford University Press, 2000, s. 309-311. ISBN 978-0-19-280458-7.
  4. R.H. Wilkinson. The Representation of the Bow in the Art of Egypt and the Ancient Near East. „Journal of the Ancient Near Eastern Society (JANES)”. 20, s. 83-99, 1991. The Jewish Theological Seminary. ISSN 0010-2016. (ang.). 
  5. N. Grimal: Dzieje starożytnego Egiptu. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2004, s. 177. ISBN 83-06-02917-8.
  6. J.H. Breasted: Ancient Records of Egypt Vol. IV the Twentieth to the Twenty-sixth Dynasties. Chicago, Londyn, Lipsk: The University of Chicago Press, 1906, s. 21.
  7. J.H. Breasted: Ancient Records of Egypt Vol. III the Nineteenth Dynasty. Chicago, Londyn, Lipsk: The University of Chicago Press, 1906, s. 81.
  8. K. Griffin. Images of the rekhyt from ancient Egypt. „Ancient Egypt Magazine”. 7 (38) (Issue 2), październik/listopad 2006. Empire Publications. ISSN 1470-9990. (ang.). 
  9. K.A. Wilson: The Campaign of Pharaoh Shoshenq I Into Palestine. Rottenburg: Mohr Siebeck Tübingen, 2005, s. 103. ISBN 3-16-148270-0.
  10. J.H. Breasted: Ancient Records of Egypt Vol. II the Eighteenth Dynasty. Chicago, Londyn, Lipsk: The University of Chicago Press, 1906, s. 362.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]